Witamina A - właściwości, funkcje w organizmie, gdzie jej szukać

Witamina A, jak każda z witamin, jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Nie jest on w stanie jej wyprodukować, dlatego sami musimy mu dostarczyć tego, jakże ważnego składnika. 

Witamina A - właściwości, funkcje w organizmie, gdzie jej szukać

Funkcje witaminy A

Witamina A wykazuje właściwości antyoksydacyjne i neutralizuje wolne rodniki, które uszkadzają tkanki, a ich nadmiar może powodować chorobę nowotworową. 

Ponadto witamina A jest niezbędna do utrzymania prawidłowego stanu nabłonków. Przeciwdziała bowiem ich rogowaceniu i wysychaniu oraz przyspiesza regenerację komórek poprzez utrzymywanie błon śluzowych w stanie prawidłowym. 

Witamina A jest niezbędna w procesie widzenia, ponieważ jest składnikiem światłoczułego barwnika siatkówki oka, rodopsyny. Ponadto korzystnie wpływa na procesy rozrodcze. U mężczyzn podtrzymuje proces spermatogenezy, natomiast u kobiet zapobiega resorpcji zarodka (samoistnemu zanikaniu) oraz zapewnia prawidłowy przebieg ciąży.

Witamina A rozpuszcza się w tłuszczach, czyli jest odkładana w tkance tłuszczowej i wątrobie. Zaletą tego jest to, że nie grozi nam jej niedobór, ale za to łatwo ją przedawkować.

Nadmiar witaminy A jest toksyczny dla organizmu!

Gdzie szukać witaminy A?

Oczywiście nie mam tu na myśli apteki ;) Najlepszym źródłem czystej witaminy A są produkty pochodzenia zwierzęcego. Ta postać wit. A to retinol i to właśnie przedawkowanie tego typu możne być szkodliwe.  

Z kolei w produktach pochodzenia roślinnego znajduje się prowitamina A (najpopularniejsza to beta karoten). To ona jest głównym źródłem witaminy A dla człowieka. Nadmiar prowitaminy A powoduje utratę apetytu, zmiany skórne, osłabienie mięśni a u dzieci zahamowanie wzrostu.

  Źródła witaminy A:                                        Źródła prowitaminy A:

- pełne mleko                                                    - głównie zielone warzywa (sałata, zielony groszek,       - masło i produkty mleczarskie                           koper, pietruszka)

- wątroba                                                           - dynia

- tłuste ryby i tran                                             - szpinak

                                                                          - marchew

                                                                          - boćwina

                                                                          - pomidory

                                                                          - morele

                                                                          - śliwki

Awitaminoza

czyli niedobór wit. A i prowitaminy A, objawia się:

- bólem oczu i problemy z widzeniem np. tzw. "kurza ślepota" (niemożność widzenia po zmroku),

- zespołem suchego oka,

- łamliwością paznokci,

- problemami skórnymi (suchość, wysypki),

- rogowaceniem dłoni i stóp,

- suchością i łamliwością włosów,

- ciągłym uczuciem zmęczenia,

- zmniejszoną odpornością organizmu i podatnością na zakażenia,

- zahamowaniem wzrostu u dzieci,

- porowatością kości oraz zanikiem miazgi zębowej i zębiny.

Z uwagi na spore zapasy witaminy A w wątrobie objawy niedoboru pojawiają się dopiero po kilku miesiącach od jej braku w spożywanym pokarmie.

Hiperwitaminoza

to nadmiar wit. A i prowitaminy A. Jej objawy nie są oczywiste i łatwo pomylić je z niedoborem.    

   Początkowe objawy to:

- drażliwość

- zmniejszony apetyt

- swędzenie

  Następnie pojawia się:

- zmęczenie

- wypadanie włosów

- bóle stawów i bóle kostne

- zaburzenia w pracy wątroby i śledziony

- zmniejszone uwapnienie kości mogące powodować osteoporozę 

- w przypadku kobiet w ciąży może skutkować wadami wrodzonymi u dzieci 

Dzienna dawka witaminy A to (wyrażona w różnych jednostkach): 1,5 [mg] - 1500 [µg] - 5000 [IU].

Zdrowa dieta powinna być zbilansowana i urozmaicana. Pozwoli to na równowagę wśród dostarczanych organizmowi składników odżywczych. 
Jeśli nie potrafimy ułożyć sobie odpowiednio zbilansowanej diety to dobrym wyjściem z sytuacji jest udanie się do dietetyka, który w tym pomoże.

Ciekawostka

Wątroba niedźwiedzia polarnego zawiera śmiertelną dawkę witaminy A. W 100g znajduje się 1 800 000 [IU] - przekracza to ponad 300 razy dzienne zapotrzebowanie człowieka na tą witaminę.

Na zakończenie zaznaczam, że nie jestem specjalistą w dziedzinie a post ma charakter czysto informacyjny.